Konu: Şeyhbizin Asiretinin Kökeni ve Tarihi
Mesaj:
Şeyhbızınlı Aşireti büyük bir aşirettir. Temel ikametgahları Irak’ın Kerkük bölgesidir.
Yavuz Sultan Selim Han, Bağdat seferi sırasında ordusunu bir müddet Kerkük’te bekletmiştir.
Murathanoğlu (Şexbizin li) Aşiretinin Yavuz Sultan Selim Han’a gösterdikleri sadakat ve yakınlık Han’ın çok hoşuna gitmiştir. Bunun üzerine Sultan Selim aşiretin ileri gelenleri ile istişare ederek, aşiretin burada kalmasını istemediğini söyleyerek, aşireti Anadolu’ya davet etmiştir. Sultan Selim’in dindar, çalışkan ve kendisine sadık olan aşireti daveti, aşiret tarafından kabul edilmiş, ve Murathanoğlu aşiretinden 450 hane Anadolu’ya göç etmiştir.
tabi ki bu tahminler, kürtlerin tarihte çoğu zaman yazılı kaynak bulundurmamasından kaynaklanmaktadır.şexbızınlar Hz. Ali ve Hz. Muaviye ’nin halifelik için mücadele ettiği dönemde, Sam ve Halep arasında yaşayan bir topluluktu. Savaşçılıkları ve Cesaretleriyle ün salmış bu halk; Hz. Muaviye Sam valisi olup, Hz Ali ile savaştığı dönemde, kendilerine daha yakın olan Muaviye tarafında yer almışlardır. daha sonra Iran ’da yayılan şii hareketine karşı Süleymaniye bölgesinde bir sınır oluşturmak üzere yönlendirilmişlerdir. şexbızınlar, kızılbaşlara karşı savaşta büyük başarılarından dolayı Osmanlı devletine karşı vergi ödemeyi reddetmişler, Yavuz Sultan Selim tarafından çeşitli yerlere göç etmek zorunda bırakılmışlardır. fakat bu bölgelerde de vergi ödemeyi reddedince, şexbızınlardan vergi alınmaması için; 1756-1780-1815 yıllarında üç adet ferman yayınlanmış ve şexbızınlar vergi ödeme zorunluluğundan kurtulmuşlardır.
Göc etmelerinin nedeni:
yöresinden siyasi nedenlerden dolayı İran tarafına Kirmanşah şehri ve çevresine l450 yıllarda göç edip yerleşmişler. Burada daha sora dini-mezhebi nedenlerden dolayı asıl tarihi göç olayı başlamıştır. İran`da Şah İsmail yönetimi Şiiliği esas aldığından dolayı, Şexbızınilerin çoğunluğu İslam’ın suni Şafii mezhebine bağlı olduğundan Anadoluda Yavuz Sultan Selim tarafindan karsilanmistir.
19. yy sonuna kadar hakkari civarında bulunan şexbızınlar, daha sonra çeşitli bölegelere dağılmışlardır (hakkari, van, muş, erzurum, ankara-haymana, sinop-boyabat, Amasya, Samsun, Adapazarı, Ağrı ve Malatya ). yalnız şuna dikkat etmemiz gerekmektedir, şexbızınların dağıldığı bölgeler, ermeniler ’in eskiden yaşadıkları topraklardır. buralara yerleşimleri ise tarihteki ermeni olaylarına paralel gelişmiştir. örneğin ankara ’nın haymana ilçesinin ismi ermenice’den geldiği gibi, merkeze yakın köylerde eskiden ermeniler’in yaşadığı bilinmektedir.
şexbızınlar’ın dili hewramani ve soranice’ye çok yakın bir dil olduğundan, kurmanci lehçesini konuşmakta güçlük çekerler. tabi ki çevre değişimi sonucunda, bu dilde de bazı gerilemeler olmuştur.
eski yıllarda, aşiret mensupları martini tüfeğine benzer bir tüfeği kendileri yapıyorlardı. bu tüfeğin ustalığı sadece bu aşirete has bir özellikti. savaştaki zeka ve cesaretleri o kadar fazladır ki, ırak’ta kalan kesimi şex mahmut berzenci ’nin ordusunda önemli roler üstlenmişlerdir. günümüzde de mesut barzani’ye bağlı peşmergeler arasında yüksek rütbelerde görev yapmaktadırlar. dil olarak hewramani (gorani), sorani, leki ve dımili lehçelerine çok yakın bir konuşmaları vardır ki bu da merkezi ve bölgede üstünlük sağlayan bir toplum olduklarının göstergesidir.
Zeki ve agresif bir yapıda olan şexbızınlar arasında, sarışın ve renkli gözlülere de rastlamak pek olağanüstü bir durum...
Kaynak : Sosyal Medya (Facebook)