Dağlık ve taşlık olan toprağı az ürünlüdür.
Rivayyete göre, Hz Muhammed döneminde Yemen Valisi olan Bazan, aslen Şeyhbizini’dir.
Bazan, Hz Muhammed’in çağrısı üzerine aşiretiyle birlikte ilk Müslüman olanlardandır.
Emeviler zamanında Yemen’den sürülenler arasında Bazan ve aşireti de vardı.
O dönemde bu aşirete ‘Ebnalar’ (melez evlatlar) denilmekteydi.
Bazan ve aşireti, gelip ilk yurtları olan kuzey Irak’ın Bazan bölgesine yerleştiler.
Bazan, muhtemelen İranlı Sasaniler Devrinde Yemen’in önemli şehri sayılan San’a valisiydi;
Peygamber çağrısıyla Müslüman olduktan sonra da bu görevini sürdürdü.
Ancak Bazan’ın Hz. Muhammed döneminde vali olması, Müslümanlığı kabul etmesi, aşiretin adının da Şeyhbazan’dan gelme olasılığını yüksektir
1998 yılında 95 yaşında vefat eden Daroğun köyü(Şanlıurfa/ Siverek) sakinlerinden Heceli ‘yi Nofel’e Ereb (Hac Ali Devebakan)
köklerinin Hz. Muhammed dönemine dayandığını ve dedelerinin (Şeyh) olduğunu defalarca belirtmiştir.
Şeyhbizini aşireti (akrabalık ve kan bağı nedeniyle) türdeş bir oymaklar topluğunun çatısı olduğu için tipik bir aşiret sayılır.
Bazı âlimler, bu aşiretin hayli kalabalık olduğundan ve içinden çok sayıda evliya, ermiş, din bilgini (Şeyh) çıktığından bahsederler.
İslam, düşünürü ve şair Dr. Muhsin Abdülhamid, Şeyh Abdulkadir El Kavi (El Koyi)
Katar Devleti hükümdarının müsteşarı Ruşdi Mahdid ve ABD’de uluslararası ilişkiler konusunda en kapsamlı kitabın yazarı Omar İncik gibi önemli şahsiyetler de bulunmaktadır.
Türkiye’de olanlar Soraniceye bezeyen ancak bu lehçenin İç Anadolu bölgelerinde zamanla değişikliğe uğramasıyla ortaya çıkmış şivesi olan “Şeyhbızeynice”yi kullanıyorlar.
Aşiretler genellikle konar-göçer hayat tarzını yaşadıkları için kurallara riayet etmemekte zaman zaman ahaliye saldırmaktadır.
Osmanlı Devleti asayişi sağlamak için aşiretlere iskân politikası uygulamıştır. Devletin bu yöndeki ilk çalışması 1839’da Meclis-i Vala’da yapılan görüşmelerdir.
Garzan bölgesinde ayrıca Miran, Givinan, Uveyna, Tuke, Barazan, Bizinan (Şeyh Bizini),
Reşşikan (Reşan), Bayıki (Mamiki), Zoki ve Roziki (Rojeki) aşiretleri bulunmaktaydı.
Şeyh Bizin (Cil, Shêx Bizin ve Xewand) Kürtlerinin yerleşim alanları
Diyarbakır-Bağlar, Lice Erzurum Xaneqin Kerkük Ağrı Elazığ Siverek Bahdinan Kirmaşan Beyza’dır.
Kürdistan Dışındaki Yerleşim Bölgeleri: Ankara: Altındağ, Bala, Polat Haymana: Yaklaşık 30 köy
Kulu: merkez ve birkaç köy Çankırı –Boyabat, Çorum-İskilip-Nezi ,Kütahya,
Amasya ,Merzifon ,Adana-Ceyhan İzmit, Yozgat ,Kastamonu Kiliseler, Karaman ,Artvin ,Sakarya ,Horasan Rakka (Suriye), İsrail…
Kaynakça:
https://web.archive.org/web/20121022174152/ (Erişim Tarihi 14.12.2021)
https://web.archive.org/web/20121022174152/
http://kurdica.com/News-sid-und-350-%C3%AAx-Bizin-277.html (Erişim Tarihi: 14.12.2021)
Erişim Tarihi 21.09.2021 BULUT, FAİK https://www.indyturk.com/node/401666/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/anadoludaki-soraniler-%C5%9F%C3%AAxb%C4%B1z%C4%B1n-a%C5%9Fireti-1
Erişim Tarihi:24.09.2021 https://nisanyanmap.com/?asr=%C5%9Eexbizin
Erişim Tarihi:24.09.2021 https://www.nufusune.com/
Erişim Tarihi:18.09.2021 BOZKURT, MEHMEŞAH (Diyarbakır Çermik)
TAŞ, MEHMET (Diyarbakır Merkez)
GÖNGÜR, YUSUF (Adıyaman Kahta )